We hebben bij FC Mediacircus een redelijk vast format dus na een korte introductie over de verjaardag van Jos en de mediaklussen van Robert ben ik aan de beurt met mijn sportmedianieuws. Voor de gein zeg ik er een beetje niveau in te brengen; hoogste tijd voor een mediatheorie, dat jullie niet denken dat ik van de straat ben. ,,Kennen jullie toevallig Marshall McLuhan?’’
Robert en Jos kijken me glazig aan, maar daar laat ik me niet door weerhouden natuurlijk. ,,Marshall McLuhan was een Canadese filosoof (ik denk dat ik Amerikaanse zei) die vooral bekend werd door zijn stelling ‘the medium is the message’. Hij beweerde namelijk dat het communicatiemiddel een beslissende stempel drukt op de manier waarop we ernaar kijken, ofwel de verteller bepaalt het effect en niet zozeer het verhaal zelf. Het is geen tokkietheorie om te bewijzen dat media het slechtste met ons voorhebben, maar het gaat erom dat het simpelweg onmogelijk is om iets op een neutrale manier te brengen:
Ik geef daarbij drie voorbeelden van de afgelopen week waarbij je die theorie prima kan toepassen:
1. Hansie Hansie
We hebben het over het prachtige interview van Hans Kraay met Go Ahead-speler Bas Kuipers die vertelde dat zijn vader een fatale hersenbloeding had gekregen. Kuipers vertelde er openhartig over terwijl Hans zijn hand om hem heenslaat. Terechte opmerking van Robert: ,,Geen verslaggever ter wereld komt weg met het geven van een kus op iemands voorhoofd, maar het unieke van Hans is dat hij dat wel kan.’’
2. Volkskrant interview met Luuk en Siem de Jong
In de Volkskrant stond een interview met voetbalbroers Luuk en Siem de Jong. Zij hebben al zes jaar een kledingmerk en sinds een tijdje is Siem helemaal van de duurzaamheid. Bij het artikel stond een foto in het naaiatelier waar hun zakenpartners alles in elkaar zet, maar de kop boven het verhaal begon met ‘de geëngageerde kleermakers…’. Hierdoor lijkt het dus dat ze daar lekker met zijn tweetjes achter de naaimachine kruipen na de training, maar dat is niet het geval.
3. Tom Dumoulin bij Matthijs
Tom Dumoulin was te gast in dat mooie, maar tikkie drukke programma van Matthijs van Nieuwkerk. Hij vertelde iets over het stoppen met wielrennen (nee, geen spijt) en moest in een stoel ongemakkelijk kijken naar hoe een compleet orkest een soort afscheidsnummer speelde terwijl er beelden van zijn loopbaan voorbijkwamen. Heel veel gedoe allemaal.
In drie gevallen hebben de makers een beslissende invloed op hoe het verhaal wordt verteld, leg ik uit, niet per se negatief of positief, maar er is wel degelijk invloed. Ik wil uitleggen hoe het onze taak met de podcast is om die rol van McLuhan over te nemen, uit te leggen wat er aan de hand is als er iets in de media gebeurt.
Later in de podcast komt ‘Mars’ nog terug als we vertellen hoe Henk ten Cate het in de leuke Telegraaf-podcast Kick Off opneemt voor de schreeuwende Ajax-trainer Alfred Schreuder. Hij zegt bovendien: het komt toch weer uit de hoek van AD. Ook duidelijk ‘The medium is the Message’ want Ten Cate is dik bevriend met Schreuder en bovendien nog veel dikker met de Telegraaf-sportredactie.
Nadat ik mijn theorietje heb uitgelegd, kijk ik de mannen trots aan. Zo van: jullie mediaprofessor legt het allemaal wel even uit. Robert schudt alleen even met zijn hoofd en zegt: ‘Bas, ik heb geen idee waar je het over hebt. Toch eens een keertje kijken of we iemand die we wel snappen kunnen vragen voor deze podcast.’