Als je onwennig je weg zoekt op het Schoolplein als twaalfjarige ga je natuurlijk bij de mensen staan die een beetje op jou lijken. Ben je een rustige Donald Duck-lezer? Dan laat je die drukke voetbaljongens lekker hun eigen ding doen. Zo werkt dat ook in de media: je krijgt altijd het publiek dat je verdient als je ‘normaal’ doet.
In de aanloop naar de finale van De Slimste Mens keek ik even op twitter. Iemand die ik volg en die ik ook een beetje ken, twitterde iets als ‘Hup Ninya. Girlpower’. Helemaal niks mis mee natuurlijk, maar het zette me wel aan het denken.
Iets meer voor Rob en Kees
Want wij thuis waren iets meer voor Rob en Kees dan voor Ninya, niet omdat we iets tegen vrouwen hebben, helemaal niet, maar we vonden het gewoon een klein beetje een zeurende millennial thuis. Met van die hippe millennialzinnetjes zoals ‘ik kijk eigenlijk nooit tv’. En ingewikkelde dingetjes als ‘dat je niet mag zeggen dat Sylvana een lieve vrouw is die goed voor haar kinderen zorgt want dat zeg je ook niet bij mannen’. En dat je puzel zegt in plaats van puzzel. Nou ja, dat. Kleine dingen.
Optrekken met de mensen die je mag in de media
Zo werken oude én nieuwe media steeds vaker, volgens mij. Het is prettig om een tijdje op te trekken met de mensen die je mag, net zoals in het echte leven en dat is een bepalende factor in je mediagedrag. Je zoekt in podcasts, tv- en radioprogramma’s naar mensen waarmee je het in het echte leven ook goed zou kunnen vinden. Ikzelf bijvoorbeeld ben in een ketel van ‘realistisch cynisme’ gevallen, een beetje mopperen en zeuren gewoon omdat het kan, vind ik wel leuk. Verder had ik altijd veel vrienden en familieleden waarbij de vraag ‘hoe echt is hij eigenlijk?’ een rol speelde. Dan word je misschien een beetje huiverig voor grote druktemakers, blije types en andere gemaakte figuren.
En áls je zo’n voorkeur in het echte leven ontwikkelt dan gebeurt dat ook in de mediawereld. Dan heb je misschien iets minder met figuren als Art, Humberto, Jan en Matthijs en wat meer met Eus, Beau, Van der Vaart of Derksen. De ene groep is niet minder dan de ander, maar een kwestie van smaak. Waarom kijken er 600.000 mensen naar de talkshow van Beau en 200.000 naar die van Art? De kwaliteit van het programma, maar ook de sympathiefactor speelt mee. Doe je niet zoveel aan verder.
Zelfbeeld-merkbeeld theorie
Ik kreeg in Nijmegen ooit les in de Zelfbeeld-Merkbeeld theorie waarbij je een merk selecteert op basis van het beeld dat je van jezelf hebt. Ikzelf ben bijvoorbeeld wat meer Volkswagen dan Volvo. Ik kan me trouwens herinneren dat de professor die theorie nuanceerde door te stellen dat het ook met aspiratieniveau te maken heeft; je koopt een Mercedes omdat je ooit een Mercedespersoon wil worden. Ik denk dat die theorie ook opgaat voor de mediafiguren waarmee je optrekt, die je graag op tv bekijkt en waar je podcasts van luistert. Je houdt een beetje van een mediafiguur omdat je graag bij zo iemand in de buurt bent, je voelt je er op je gemak en zou diep in je hart misschien wel een beetje op zo iemand willen lijken. Van de Krokante Leesmap is mijn man Marcel, daar heb ik wel iets mee.
Persoonlijkheden in de podcastwereld
In de podcastwereld is dat nog iets belangrijker dan in de massamedia omdat het zo’n intiem medium is. Ik hou van voetbal en sinds vorig seizoen ben ik een vrij intensieve luisteraar van de Pantelic Podcast, gesprekjes tussen VI watcher Freeeeeek Janssen en Ajaxfan (en tv-maker) Arco Gnocchi. De afgelopen weken ging het niet zo goed met de zwangerschap van zijn vrouw en hij deelde dat in grote lijnen op de podcast en op Twitter. Nee, het is geen vriend van me, maar doordat je die gast al een jaartje volgt, leef je toch intensiever mee dan met andere mensen in de media. Dus doordat hij zijn persoonlijkheid legt in zijn podcast en op social media krijg je een betere band met hem voor je gevoel.
Over goeroes gesproken. Onlangs had Gary Vaynerchuk het er ook over tijdens zijn reis door Australië. Iemand uit het publiek vertelde tijdens de Q & A’s dat hij een vastgoedbedrijf was begonnen onder de noemer ‘rum & real estate’. Ofwel, op het platform combineerde hij zijn liefde voor rum en vastgoed. Gary’s reactie? ,,Je intuïtie is goed, mensen houden ervan om ook iets persoonlijks te weten van iemand waarmee ze zakendoen.’’ De man wierp tegen dat hij helemaal geen data had om het idee voor rum & real estate te toetsen. ,,Fuck data, waarom zou je eerst twee jaar wachten? En hier is het goede nieuws, als je het fout had, heb je in ieder geval veel goede rum gedronken.’’ Aldus de ex-eigenaar van een wijnwinkel.
Hardwerkende ondernemers
Okay, even naar jullie, hardwerkende ondernemers die denken: wat kan ik precies met jouw contentverhaal, Bas? Het gaat erom dat je als maker authentiek bent, geen rol speelt en dan krijg je precies het publiek dat je verdient. Als rustige, schakende Donald Duck-lezende presentator heb je immers niets aan een drukke voetballer in je publiek want dan verveel je je kapot met elkaar. En het mooie aan deze tijd is dat er voor iedereen een publiek is. Ga dus geen rol spelen, maar gedraag je gewoon zoals je bent zodat er een soort natuurlijke selectie ontstaat van mensen die graag naar je kijken of luisteren. Zakendoen is immers ook gewoon een kwestie van de vraag: met wie wil ik eigenlijk op het schoolplein samen staan? Dus wat doe je in jouw media? Je bent precies de liefhebber van Donald Duckjes die je in het dagelijks leven ook bent en je krijgt de klanten die je verdient.