Toen ik even niets te doen had Googelde ik naar ‘hoe bedachten de mannen van Jiskefet hun grappen?’ Ik kwam op een in elkaar geflanste videoreportage van wat studenten die – ergens in de jaren 90 – op bezoek waren bij de set van het programma. Ze hadden wat interviews met Koch, Romijn en Prins achter de schermen en filmden de opnames. Romijn vertelde dat ze geen uitgewerkt script hadden, maar aan het werk gingen op basis van drie dingen: de camping als locatie, de proleet als hoofdrolspeler en de zin ‘met dat lelijke kale bolletje van je’.
We hebben het er wel eens eerder over gehad maar ideetje voor blogjes, video’s en podcasts ontstaan meestal als je jezelf wat beperkingen oplegt. ‘Iets bedenken’ is meestal niet zo’n handige aanvliegroute, maar een beperkte hoeveelheid tijd, een klein beetje stress en wat kernwoorden willen nog wel eens werken. Mr Beast bijvoorbeeld, die gast van die video’s, werkte met kernwoorden. Elke dag had hij een vast moment van een uur dat hij met wat ideetjes moest komen en hij begon dan altijd met een willekeurig woord; wasmachine bijvoorbeeld. Vervolgens ging hij daar een plan voor bedenken en pas later checkte hij wat er mogelijk zou zijn.
Romijn vertelde in een interview dat hij de B-kantjes van Jiskefet altijd de leukste scenes vond; die fragmenten waarbij ze de studio hadden afgehuurd, er een beetje publiek was en er wat kledingstukken waren, maar ze nog geen idee hadden wat er zou komen. Dat moet je wel durven natuurlijk.
John Cleese schreef een compleet boek over dit onderwerp en hij stelt dat creativiteit iets is dat niet zomaar van boven komt, maar dat je kan aanwakkeren, omarmen. Het gevoel dat het helemaal niets wordt, dat je niets kan bedenken is heel normaal, daar is niets mis mee. Mijn ervaring is dat je jezelf een opdracht moet geven. Je gaat een uurtje fietsen en in dat uurtje moet je drie leuke ideetjes voor blogs bedenken. Jouw groenrode draad, dat je mensen helpt bij contentmarketing, staat dan al vast en je hebt een kader van het medium. Je doet even geen muziek op je oren, maar focust op die drie ideetjes. Ik wist nooit dat ik creatief was totdat ik leerde dat je in de freelance wereld van de journalistiek altijd met ideetjes moet komen. Je leert een hoofdredacteur kennen en die zegt dan, soms uit luiheid, kom maar met ideetjes. Nooit had ik dat gedaan, maar als je weet dat er geen cent binnenkomt als je met niets komt dan bedenk je wel iets hoor. Leg jezelf dus altijd beperkingen op in tijd en rode draad en het komt goed. Voor deze blogs heb ik trouwens een hele lang lijst van ideetjes in mijn telefoon: ik zal een foto erbij zetten en dan kies ik er elke morgen eentje uit. Vervolgens maak ik de blog van 6.30 tot 7 uur want dan moet ik de tafel dekken.
De mannen van Jiskefet maakten er een geweldige scene van waarin Romijn als de grote proleet echt excelleert. De proleet ergert zich namelijk enorm aan het kleine kale plekje op het hoofd van Koch die een soort intellectueel speelt. Hij zegt dat hij daar iets aan kan doen en pakt hem stevig beet en duwt hem in een bak met sop.
Briljant bedacht en briljant uitgevoerd.