Op een dag zei ik tegen een trouwe opdrachtgever die ik dus al een tijdje ken: ik wil een boek schrijven over contentmarketing, maar dat kost een beetje geld. Nadat ik het bedrag noemde, dacht hij heel even na en zei: dat is prima, maar dan moet jij iets voor mij regelen.
Maffia
Voor Managementboek sprak ik onlangs Jan-Joost Kroon die een boek schreef over de leerzame elementen in de maffia. Een van de elementen die hij noemde was het gebrek aan transparantie. In de maffia krijg je een duidelijke opdracht met een einddoel en een deadline en verder is het niet nodig om je overal mee te bemoeien. Mensen doen waar ze goed in zijn, daarvoor zijn ze aangenomen, maar verder bemoeien ze zich nergens mee. Dat is in het normale bedrijfsleven wel anders, vertelde Kroon die werkzaam is als consultant en al zijn hele leven fan is van alles wat met de maffia te maken heeft. Daar bemoeit iedereen zich altijd met zaken waar ze helemaal geen verstand van hebben en juist dan ontstaat er gedoe.
Ik denk wel dat die opdrachtgever dat een leuk boek zou vinden. Hij zegt regelmatig tegen me: Bas, als jij gewoon doet waar je goed in bent en ik ook dan komt het goed. Bedenk en schrijf goede verhalen en dan doen wij de rest. Het gaat te ver om bij een criminele organisatie te werken, maar zo’n basis van samenwerken heb ik altijd prettig gevonden (en je ziet het te weinig in de journalistiek waar veel controledwang is). Als freelancer heb je vaak opdrachtgevers die zich met veel willen bemoeien; meedenken over het idee, sparren over de bronnen die je gebruikt en achteraf krijg je allerlei eindredacteuren op je dak die ook nog van alles van je vinden. Leuk als je net begonnen bent, maar met een beetje ervaring is dat vervelend want wij freelancers willen gewoon geld verdienen met wat wij goed kunnen (en niet teveel gezeik).
Eerlijk gezegd heb ik geleerd om snel afscheid te nemen van soortgelijke opdrachtgevers. Ze zitten vaak bij de zogenaamde prestigieuze titels die hen – vaak onterecht – status geven. Ondertussen proberen ze hun eigen onzekerheid te maskeren door zich overal mee te bemoeien. Ze willen immers uitstralen naar hun hoofdredacteur of uitgever; kijk mij hier eens even boven de partijen staan en de boel virtuoos aansturen.
Een goede opdrachtgever doet dat echter niet. Die heeft vertrouwen in het vakmanschap van de maker en laat de inhoudelijke keuzes aan hem of haar. Hij of zij creëert duidelijkheid: formuleert een overzichtelijke opdracht en een einddoel. Inderdaad, alsof je naar een goede kapper gaat en zegt hoe je het wilt hebben. Of die kapper dan een kleine rituele dans doet voordat hij de schaar erin jenst, maar niks uit.